Stoer, doordacht en innovatief
Onze nieuwe bureaustoel Be Brave
In een tijd waarin zitten als schadelijk wordt gezien en er niet voldoende aandacht is voor goed zitten, is het voor een fabrikant van bureaustoelen natuurlijk een enorme uitdaging om met een nieuwe stoel te komen. Toch is dat wel wat we wilden. Een nieuwe stoel die bestand is tegen de uitdagingen van deze tijd. En omdat ‘Be Healthy’ één van onze vijf kernwaarden is, konden we niet anders dan de zorgen omtrent zitten uiterst serieus nemen. Te veel achter elkaar zitten is namelijk enorm schadelijk voor je gezondheid en kan tot veel klachten leiden. Daarom hebben wij Jan Tissing in de arm genomen om ons te helpen bij de ontwikkeling van onze nieuwe stoel Be Brave.
Jan Tissing is als ergonoom en fysiotherapeut al meer dan 30 jaar geïnteresseerd in zithoudingen tijdens het uitvoeren van taken. Van 1986 tot 1995 heeft Jan bij verschillende professionele, internationale wielerploegen gewerkt (o.a. Tour, Giro en Vuelta). Steeds werd hij getriggerd door de zithouding op de fiets en zag hij wat voor invloed een juiste houding op de prestaties van de wielrenners had. Nu is Jan al jarenlang een bekende in de markt. Eerder is hij ook al betrokken geweest bij de ontwikkeling van diverse bureaustoelen van andere fabrikanten. Momenteel is hij eigenaar van Team Reacon en Taskoffice. Met Team Reacon biedt hij onder andere zitoplossingen voor mensen met rug-, nek- of andere klachten. Via Taskoffice adviseert hij bedrijven over gezonde werkomgevingen.
In onderstaand artikel – dat is geschreven door Jan Tissing – lees je alles over het hoe en waarom van deze stoel en waarom goed zitten zo ontzettend belangrijk is.
De ontwikkeling van Be Brave – de nieuwe bureaustoel van Be by Bèta
Inhoudsopgave
Inleiding
Bij de ontwikkeling van een nieuwe stoel komt nogal wat kijken. Als ergonoom en fysiotherapeut met een bijzondere voorliefde voor zithoudingen tijdens het uitvoeren van taken, vond ik het interessant om mee te mogen denken met de productontwikkeling van Be Brave – de nieuwste bureaustoel van Be by Bèta. Voordat ik inga op de specifieke kenmerken van de nieuwe en innovatieve stoel, wil ik eerst wat achtergrondinformatie geven over stoelen in het algemeen, over goed zitten en over de klachten die kunnen ontstaan door zitten. Dit om de uiteindelijke keuzes die zijn gemaakt voor Be Brave beter te kunnen begrijpen.
Het doel van een stoel
Stoelen bestaan al sinds ongeveer 6000 voor Christus. Het hoofddoel van een stoel is natuurlijk het zitten. Maar steeds werden stoelen aangepast aan de eisen van de betreffende tijd én aan de taak die moest worden uitgevoerd tijdens het zitten. Voor Romeinse officieren moesten stoelen bijvoorbeeld draagbaar zijn voor overleg tijdens de veldtochten. Voor de middeleeuwse eigenaren van kastelen groot en zwaar zodat ze niet gestolen werden als ze weg waren. De drijver van een postkoets moest urenlang kunnen rijden zonder rugpijn. Thomas Jefferson en Roald Dahl pasten hun stoel aan om in te kunnen schrijven. Stoelen zijn altijd aangepast aan het gebruik en hebben altijd meer dan één functie gediend.
De uitdagingen van deze tijd
Stoelen dienen de mens te faciliteren zijn of haar doel te behalen. De omgeving waarin de stoel komt te staan verandert tijdens de lifecycle van een stoel zeer frequent. De IPad was er bijvoorbeeld 8 jaar geleden nog niet en swipen was nog niet uitgevonden. 5 jaar geleden zaten mensen nog op een stoel lager dan 40 cm aan een tafel van 62 cm. Nu staat er nergens meer een tafel lager dan 75 cm en stoelen zijn instelbaar van 45 tot 60 cm hoog. Op dit moment kun je niet inschatten in welke omgeving een stoel over een aantal jaar staat en met wat voor soort apparaten we werken.
Denk je aan de doelen van vandaag de dag, dan zijn die verbonden aan beeldschermen, verstelbare monitorarmen, toetsenborden, makkelijk verstelbare tafels en flexibele werkplekken. Tablets en smartphones worden veelvuldig gebruikt. E-mailen wordt gedaan vanaf diverse apparaten evenals video conferencing.
We werken dus met veel verschillende en steeds andere apparaten, communiceren steeds meer en zijn hoger gaan zitten nu makkelijk verstelbare tafels dat faciliteren. De werkzaamheden worden bovendien uitgevoerd door mensen van alle leeftijden – van jong tot steeds ouder.
De kunst is dan om, zonder de normen geweld aan te doen, een stoel te vinden die rekening houdt met:
- elk individu
- alle generaties
- alle hedendaagse apparaten waarmee gewerkt wordt
- de manier waarop er in een kantooromgeving gewerkt wordt
- de hogere zithouding waarop gewerkt wordt
- de uitstraling en sfeer van een kantoor
Veel voorkomende klachten bij het zitten
Als fysiotherapeut bestond een groot deel van mijn werk uit het behandelen van mensen met rug- en nekproblemen. Veelal kwamen die klachten door te lang zitten en níet door zware arbeid. Bij mannen zag ik vooral lage rugklachten door langdurig autorijden. Bij vrouwen vooral nekklachten door het uitvoeren van administratieve taken. De klachten werden vaak puur lichamelijk behandeld. Aandacht voor preventie was er in mijn tijd als fysiotherapeut nog nauwelijks.
De klachten die ontstaan door verkeerde zithoudingen, kunnen grofweg als volgt worden onderverdeeld:
- klachten door vervorming van de wervelkolom
- klachten door beknelling van weke delen en organen
Klachten door vervorming van de wervelkolom
De nek bepaalt de stand van de wervelkolom. Je hoofd weegt ongeveer 5 á 6 kilo en deze moet in balans worden gehouden door een netwerk van spieren die tot het bekken doorlopen. Als je je hoofd iets voorover buigt, vervormt de wervelkolom automatisch. De natuurlijke S-kromme wordt een C-kromme. De spanning op de spieren kan hierdoor toenemen met wel 76%. De spieren moeten er namelijk voor zorgen dat het hoofd niet valt. Het gewicht van het hoofd trekt zeg maar aan de spieren en dit geeft zoals je je kunt voorstellen op den duur vrijwel zeker klachten. Lang zitten in een verkeerde houding of in steeds dezelfde houding verergert de klachten.
Het is dus belangrijk om met gestrekte rug te zitten zodat je borstkas en buik niet indrukken en je nek recht boven je romp blijft staan. Op de stoelen van tegenwoordig zitten we echter vaak te laag, waardoor het bekken achterover wordt gedrukt en er vrijwel altijd een vervorming (bolling) in de onderrug ontstaat. In deze houding is het ook lastig om je hoofd rechtop te houden. De natuurlijke S-curve kan makkelijker worden bereikt als je iets hoger gaat zitten. Als de hoek tussen bovenbeen en het bekken groter is dan 110 graden, dan kan de onderrug makkelijker in de natuurlijke stand staan.
Klachten door beknelling van weke delen en organen
Waar ons skelet zorgt voor het fundament en de bescherming van het lichaam en onze spieren ervoor zorgen dat we kunnen bewegen, zorgen de weke delen en organen ervoor dat de benodigde processen om te kunnen leven doorgang vinden. Vrijwel alle weke delen en organen worden beïnvloed door de positie waarin wij zitten.
Beknelling van weke delen en organen door druk van binnen in het lichaam
De onnatuurlijke C-kromming van de rug beperkt de ruimte voor de ingewanden en de longen sterk. Er ontstaat een opwaartse druk waardoor er druk komt op het middenrif. Dit kan weer tot een verscheidenheid aan klachten leiden.
Van steeds meer klachten wordt bekend dat ze verergeren of zelfs veroorzaakt worden door interne druk. Maag en darmen hebben ruimte nodig om hun werk goed te kunnen doen. De vertering van eten gaat gepaard met gasvormingen en bewegingen van de darmen. Een achteroverkanteling van het bekken geeft hiervoor simpelweg minder ruimte. Als de darmen minder ruimte hebben en daarbij ook nog eens in volume toenemen door de verteringsprocessen, dan gaat deze massa drukken op het middenrif. Pijn op de borst en een meer oppervlakkige ademhaling zijn enkele van de gevolgen hiervan. Maar ook druk op onder andere de bloedsomloop (aorta), de blaas en de alvleesklier.
Als je je bekken naar voren kantelt, ontstaat er automatisch ruimte en dus minder druk op de weke delen en de organen.
Beknelling van weke delen door druk van buitenaf
De zitting is veruit het meest belangrijke deel van een stoel waardoor druk van buitenaf kan ontstaan op de weke delen. Door de zitting van een stoel ontstaat er druk onder de billen en druk onder de bovenbenen.
Druk onder de billen
De billen vangen vrijwel al het gewicht op van de romp, de armen en het hoofd. Tezamen is dit ongeveer 65% van het totale lichaamsgewicht. Dit gewicht komt vrijwel loodrecht op de zitbeenderen. Bij drukmetingen slaat het gebied onder de billen rood uit en er kunnen zelfs ontstekingen ontstaan aan de zitbeenderen. Het bovenlichaam wordt als het ware in de zitting geperst en drukt daarbij alle weke delen mee met alle gevolgen van dien. Met het steeds langer doorbrengen in een zittende positie en de ouder wordende kantoorpopulatie, komen klachten als aambeien en prostaatklachten dan ook steeds vaker voor.
Druk onder de bovenbenen
De bloeddoorstroming in je lichaam is uitermate belangrijk. Bij het ouder worden, wordt een goede bloed doorvoer steeds belangrijker om bijvoorbeeld klontering van het bloed, spataderen en wondjes te voorkomen. Vooral de bovenbenen zijn niet gemaakt voor druk van buitenaf. Zeker bij het ouder worden ondervinden de relatief oppervlakkig gelegen aders en slagaders hinder van te intensieve druk aan de onderkant van de bovenbenen. Stoelen waarvan de mechanieken niet juist zijn uitgevoerd, geven problemen op dit gebied. Maar vooral verkeerd ontworpen zittingen kunnen de bloeddoorstroming blokkeren.
Van nature vallen je benen iets naar buiten als je gaat zitten. Hierdoor worden namelijk je heupen iets naar buiten gedraaid en het heupgewricht komt hierdoor in een meer natuurlijke en prettige stand. Om deze natuurlijke houding te stimuleren, is de voorzijde van de zitting belangrijk. Bij voorkeur is deze kort (maar dat vindt bijna niemand prettig omdat men dat niet gewend is), T-vormig zoals een paardenzadel of anatomisch afgerond. Veel bureaustoelen houden hier geen rekening mee.
Waar moet een goede bureaustoel aan voldoen?
Zoals ik hierboven heb aangegeven, is het van groot belang dat een bureaustoel ervoor zorgt dat de wervelkolom in de natuurlijke S-curve blijft staan. De fysieke ondersteuning van een stoel is van wezenlijk belang. Geconcentreerd rechtop, relaxed achterover of continu bewegen; het moet vanzelfsprekend zijn en de gebruiker moet in elke zithouding steun krijgen van de stoel. Daarnaast is het van belang de drukverdeling te optimaliseren zodat de bloeddoorstroming geen hinder ondervindt. De stoel moet bovendien gemakkelijk instelbaar zijn en dus eenvoudig aangepast kunnen worden aan de specifieke kenmerken van ieder individu.
Maar, ik vind dat de stoel je ook moet ‘pakken’ met alle zintuigen. Kleur en vorm zijn belangrijk voor het oog. Het gehoor is ook belangrijk. Niets zo vervelend als een kraak of klik. En dan nog het gevoel. Een stoel mag je niet hinderen bij het uitvoeren van je taken.
Wat mij betreft zullen stoelen rekening moeten houden met de taken van de gebruiker en de ‘mood’ van deze gebruikers.
De innovatieve eigenschappen van de Be Brave
Mij is gevraagd mee te denken met de ontwikkeling van een nieuwe stoel voor Be by Bèta. Een ergonomische stoel die rekening houdt met alle uitdagingen van deze tijd, een hoog comfort gevoel heeft, in Nederland wordt geproduceerd en een stoel die mee kan doen in aanbestedingen (wat betekent dat de stoel moet voldoen aan NPR 1813).
Naast deze wensen en mogelijkheden van de fabrikant, moet bij de ontwikkeling van een stoel rekening gehouden worden met vele factoren zoals:
- de fysieke kenmerken van de gebruiker
- de omgeving waarin de stoel staat
- het doel of de taak waarvoor de stoel gebruikt gaat worden
- de achtergrond van de gebruiker
- de wensen met betrekking tot de uitstraling van de stoel
Omdat er zoveel factoren zijn om rekening mee te houden, is het vrijwel onmogelijk om een universele stoel te ontwikkelen. Wel is het mogelijk om met zoveel mogelijk factoren rekening te houden. En dat hebben we gedaan.
Voor wielen, kruisvoet en gasveer zijn standaard verkrijgbare onderdelen gebruikt. Mechanieken zijn afgeleid van reeds ontwikkelde en van kinderziektes ontdane ontwerpen. Echter, op de sleutelpunten is ingezet op vernieuwing.
Het mechaniek
Om ervoor te zorgen dat iedereen de juiste steun krijgt in de stoel, is het belangrijk om de tegendruk van het bewegingsmechaniek goed te kunnen instellen voor iedereen van licht tot zwaar. Bij Be Brave is de gewichtsinstelling zeer eenvoudig te regelen met behulp van een eenvoudig te bedienen draaiknop. De draaiknop kan in 6 standen worden ingesteld waardoor de stoel optimale steun geeft aan gebruikers met een gewicht tussen de 55 en 120 kilo.
De zitting
De zitting van Be Brave is innovatief en heeft een uitgekiende vorm. De nieuw ontworpen zitting zorgt ervoor dat de drukverdeling optimaal is voor iedereen en in iedere zithouding. Warmte kan bovendien makkelijk afgevoerd kan worden. De zitting is zodanig ontworpen dat hij optimaal tot zijn recht komt op een hogere zithoogte, zonder de bloedsomloop af te knellen. Door de uitgekiende vorm is de zitting ook uitermate geschikt voor de vergrijzende beroepsbevolking.
Optimale drukverdeling
De zitting zorgt ervoor dat de druk op het zitvlak optimaal verspreid wordt. De drukbelasting op het zitvlak vermindert hierdoor. Het maakt hierbij niet uit of je nu dun, dik, lang of kort bent. Minder druk geeft minder problemen met de bloedsomloop, minder of geen pijn aan het stuitje, de zitbeenderen en weke delen.
Uitstekende temperatuur regulering
Ook de temperatuur regulering van de zitting is belangrijk. Door de vorm van de zitting, het gebruik van nieuwe materialen en standaard luchtdoorlatende stof aan de zijkant van de zitting wordt de temperatuur daar waar gewenst verlaagd. Lichaamswarmte wordt makkelijk afgevoerd. De zitting wordt hierdoor minder snel vies en dit bevordert de hygiëne.
Geschikt om hoger te zitten
Door het gebruik van verstelbare tafels staan bureaustoelen tegenwoordig steeds hoger ingesteld. Standaard stoelen lopen hier tegen een probleem aan. Als je de stoel hoger zet, wordt de hoek tussen bovenbenen en bekken automatisch groter. De druk op de bovenbenen wordt hierdoor bij een standaard zitting ook groter. De rand van de zitting zorgt dan vaak voor druk aan de onderkant van de bovenbenen. De zitting van Be Brave heeft echter een afgeronde voorkant waardoor deze druk in alle zithoudingen en op alle zithoogtes wordt voorkomen.
Innovatieve stuituitsparing
De zitting bevat bovendien een innovatieve uitsparing aan de achterkant van de zitting. De gebruikte zitting is daardoor uitermate geschikt voor mensen met bekkeninstabiliteit, prostaatklachten of een pijnlijk staartbeen. De vorm en uitvoering van de stuituitsparing dragen bij aan de drukverdeling. Vooral op het uiteinde van de wervelkolom komt veel druk te staan – bij het stuitje/staartbeen. Omdat de zitting van Be Brave standaard is voorzien van een stuituitsparing, geeft de stoel veel meer drukverspreiding en dus meer comfort en minder pijn tijdens het zitten. En als je geen klachten hebt, merk je niets van de stuituitsparing.
De armlegger
Een hogere instelling van tafels maakt dat de armen meer op het bureau geplaatst worden dan op de armleggers. Toch is mijn advies om goede en makkelijk instelbare armleggers te plaatsen op een bureaustoel. Door een goed instelbare en functioneel instelbare armsteun wordt als het ware een verlengstuk van het tafelblad gecreëerd. Belangrijk is dat ze blijven ondersteunen in iedere zithouding en dat de hoogte van de armleggers gelijk is aan de hoogte van de tafels. De armleggers moeten bij voorkeur ook ondersteuning geven bij het gebruik van smartphones en tablets.
De armsteunen die we hebben ontwikkeld zijn perfect te positioneren onafhankelijk van omvang en gebruik. De innovatieve, multi dynamische armlegger houdt rekening met alle posturen en is uitermate geschikt om met verschillende apparaten zoals tablet en smartphone te gebruiken.
De rugleuning
De rugleuning is flexibel in alle richtingen. Uiteraard kun je de rugleuning van voor naar achter bewegen, maar de rugleuning beweegt ook mee als je bijvoorbeeld schuin naar voren of achteren beweegt. Door de rugleuning flexibel te maken en een rotering rondom de verticale as van de rugleuning toe te staan, krijgt de wervelkolom meer mogelijkheden om om op de juiste manier (longitudinaal) te roteren. Door deze rotatie worden de tussenwervels bewogen en de korte rugspieren geactiveerd. Hierdoor ontstaat een juiste balans tussen de korte en lange rugspieren en hoeven de sterke (lange) rugspieren niet al het werk alleen te doen.
Circulariteit
Circulair ontwerpen is tegenwoordig uiteraard een must. Het ultieme doel zou moeten zijn dat de stoel uit allemaal losse componenten opgebouwd wordt (als Legoblokjes). Waar componenten uit het verleden te combineren zijn met hedendaagse onderdelen. Als een onderdeel stuk is, dat dan alleen dat onderdeel vervangen kan worden en er niet een geheel nieuwe stoel aangeschaft hoeft te worden. Maar ook dat de stoel gemoderniseerd kan worden door ontoereikende en gedateerde onderdelen te vervangen door modernere en nieuwere varianten.
Voor Be Brave wordt gebruik gemaakt van onderdelen die in Nederland worden geproduceerd. De stoel bestaat al voor 54% uit gerecycled materiaal. Zittingen en ruggen zijn eenvoudig te vervangen. Na de levensduur kan de stoel gemakkelijk worden gedemonteerd, de individuele onderdelen worden gerecycled en het afval kan eenvoudig worden gescheiden. De stoel kan voor 97% worden gerecycled.
De uitstraling
De uitstraling van de stoel is natuurlijk ook van belang. De stoel moet passen bij de uitstraling van het bedrijf en gebruikers moeten zich bij voorkeur ook ‘thuis’ voelen op een stoel. Be Brave heeft volop mogelijkheden om de stoel te personaliseren. Stoffering en stiksels kunnen aangepast worden aan de uitstraling van het bedrijf. Een leuk detail is dat de kruisvoet en de backtag in diverse kleuren leverbaar zijn. De stoel kan hierdoor volledig naar wens worden samengesteld.
Conclusie
De nuchtere Hollandse kijk tijdens het ontwerpproces heeft geresulteerd in een innovatieve stoel die goede ondersteuning geeft in alle zithoudingen, goed en hoger zitten stimuleert en je pakt op alle zintuigen.
Wil je meer weten over Be Brave en de verschillende uitvoeringen? Klik dan op onderstaande button.
